Kryptowaluty – czym są, jak działają i jak w nie inwestować?

Spotkałeś się już zapewne z pojęciem kryptowaluty, prawda? Najbardziej popularną kryptowalutą jest bez dwóch zdań BitCoin i niejednokrotnie było już o niej głośno. Powodem były spore wahania kursu BitCoina – osoby inwestujące tylko kilka dolarów po paru latach mogły więc zostać milionerami. Ale czy inwestowanie w kryptowaluty jest bezpieczne? Czym właściwie są kryptowaluty i czy można je odnieść do typowych walut – złotówki, euro, dolara, funta, itp.? Waluty cyfrowe weszły do finansowego świata, także w Polsce. Warto więc już teraz dowiedzieć się, czym są kryptowaluty i jak je kupować.

Kryptowaluty- chwilowa moda, czy przyszłość pieniędzy?

Wiele osób początkowo było zdania, że wynalazek zwany kryptowalutami pozostanie niszowym produktem. Już w 2022 roku niemal 39% inwestorów z Polski posiada jednak jakieś kryptowaluty w swoim portfelu inwestycyjnym. Dane raportu “Polski Inwestor 2022” nie pozostawiają złudzeń – dziś kryptowaluty trzeba brać na poważnie i warto dobrze zrozumieć ten produkt, by być gotowym na jeszcze większe znaczenie kryptowalut w przyszłości.

W co inwestują Polacy? Na pierwszym miejscu są akcje Giełdy Papierów Wartościowych. Dużym uznaniem cieszą się też nieruchomości i kruszce, na przykład złoto. Takie dane nie powinny nikogo dziwić, natomiast obecność kryptowaluty na czwartym miejscu jako najpopularniejszy wybór polskich inwestorów jest dla wielu osób niemałą niespodzianką. Na innych rynkach tendencja do inwestowania w kryptowaluty jest jeszcze większa. Bank of America przeprowadził badania, w których aż 90% ankietowanych (spośród 1000 osób) zadeklarowało chęć inwestycji w kryptowaluty w ciągu najbliższego półrocza. Sprawdzamy więc, czy inwestowanie na giełdach kryptowalut jest bezpieczne i czym w ogóle jest technologa blockchain odpowiedzialna za tworzenie kryptowalut.

Co to jest kryptowaluta?

Kryptowaluta – co to jest? Jest to typ rozproszonego systemu księgowego. System ten przechowuje informacje na temat ilości kryptowaluty w portfelu danego użytkownika. Ilość kryptowaluty podawana jest w jednostkach. Poszczególne rodzaje kryptowalut mają swoje jednostki, stąd możemy mówić o ich nazwie. Każda z nich ma też swój skrót, podobnie jak “prawdziwe” waluty. I tak, jak skrótem dolarów amerykańskich jest UST, w przypadku kryptowaluty BitCoin mówimy o BTC. Popularne kryptowaluty to także: Ethereum (ETH), BEAM (BEAM), Kava.io (KAVA), czy Cosmos (ATOM). Ktyptowalut jest natomiast znacznie więcej, stale są tworzone kolejne.

Wirtualne monety przechowujemy w portfelach, które są elementem systemu. Jednym z największych plusów inwestowania w kryptowaluty jest anonimowość. Nikt nie ma wglądu w Twój portfel, czy dostępu do niego. Gwarantuje to klucz prywatny, w jego posiadaniu jest tylko właściciel. Nikt nie wie też, ile masz danej waluty, a nawet tego, że w ogóle jesteś posiadaczem portfela kryptowalut. Z jednej strony pozwala to uniknąć prób kradzieży zgromadzonych kryptowalut, czy opodatkowania ich przez państwo. Pewną wadą jest natomiast możliwość wykorzystania kryptowalut do nielegalnych działań, jak na przykład płatność za nielegalne towary.

Blockchain – pojęcie kluczowe do zrozumienia kryptowalut

Poruszając się w temacie kryptowalut, zapewne spotkasz określenie “blockchain”. Co to jest blockchain? To łańcuch składający się z wielu bloków służący do gromadzenia danych. Dane są rozproszone u wielu użytkowników, z których każdy posiada dane zbudowane na bazie poprzedniego elementu łańcucha. Wszyscy użytkownicy łańcucha mają wgląd do danych, nikt nie ma natomiast możliwości modyfikacji danych.

Jak wygląda obrót kryptowalutą?

Przyglądając się obrotowi kryptowaluty, możemy zobaczyć sporo podobieństw do transakcji z wykorzystaniem tradycyjnych pieniędzy. Można powiedzieć, że kryptowaluta jest wirtualną odmianą pieniądza. Możemy więc kupować i sprzedawać różne rzeczy z płatnością daną kryptowalutą. W przeciwieństwie do tradycyjnych walut, kryptowaluta nie ma natomiast swojej fizycznej, namacalnej postaci. Poza kilkoma wyjątkami, kryptowaluty nie są też uznawane przez organy państwowe różnych krajów  jako waluta do płatności. Powodem jest tu właśnie wspomniana już anonimowość – brak kontroli państwa nad przepływem środków.

Choć w przypadku różnych podmiotów, najczęściej działających w Internecie, płatność niektórymi kryptowalutami jest możliwa, zwykle kryptowaluty mają jednak wartość czysto inwestycyjną. Większość posiadaczy kupuje po prostu pewną ich ilość, licząc na wzrost wartości kryptowaluty. Wtedy po prostu sprzedają je z zyskiem. Oczywiście, możliwa jest też sytuacja odwrotna – bardzo duży spadek wartości danej kryptowaluty.

Jak działa rynek krypto? Inwestowanie w kryptowaluty

Najczęściej inwestowanie w kryptowality odbywa się na tak zwanych giełdach kryptowalut. To miejsca, platformy internetowe, które pozwalają kupować, sprzedawać i wymieniać kryptowaluty. Inwestować można zarówno krótkoterminowo, na przykład widząc trend wzrostowy, ale najczęściej kryptowaluuty pokazują swoją opłacalność przy inwestowaniu w dłuższym terminie. Kurs wymiany – wartość kryptowaluty, wyrażona na przykład w dolarach, stale się zmienia, podobnie jak w przypadku wszystkich innych walut. Wahania kursu kryptowalut są jednak najczęściej dość spore. Pozwala to więc nawet na kupienie pewnej ilości waluty i niemal natychmiastowe odsprzedanie jej z zyskiem. Zysk oczywiście nie będzie wtedy duży, przy sporej liczbie transakcji można jednak sporo zarobić w taki sposób.

Jest wiele sposobów inwestowania w kryptowaluty. Podobnie wygląda to zresztą w przypadku inwestycji w bardziej tradycyjnych miejscach – na przykład w nieruchomości. Jeśli jednak mowa o kryptowalutach, trzeba przyznać że są narażone na bardzo wysokie ryzyko inwestycyjne. Czasem zdarzało się, że znana osoba lub ekspert w sprawie inwestycji kupi pewną kryptowalutę lub choćby wspomni o takiej możliwości, jej kurs szybuje do niebotycznych rozmiarów. Szybko może jednak spaść, nawet poniżej pierwotnego poziomu. Może, ale nie musi – w przypadku rynku kryptowalut ciężko cokolwiek przewidzieć. 

Jakie są rodzaje kryptowalut?

Poruszając się w świecie finansów napotykamy na różne formy inwestowania, tak samo jak na wiele ofert pożyczek, czy na przykład różne kredyty na samochód. O ile jednak w ich przypadku możemy sporo dowiedzieć się jeszcze przed zawarciem transakcji (np. dokładnie czytając dokumenty i sprawdzając co powinna zawierać umowa pożyczki), w przypadku inwestycji w kryptowaluty wiele zależy od naszej czujności i chęci do podejmowania ryzyka. W przypadku kryptowalut nikt nie gwarantuje bowiem stałego kursu do jednej z walut, czy określonego oprocentowania – stopy zwrotu.  Problemem może być również duża liczba kryptowalut na rynku – są ich setki, a może nawet tysiące.

Który rodzaj kryptowalut jest najbardziej pewny? Ciężko na rynku kryptowalut mówić o jakiejkolwiek przewidywalności, można natomiast uznać, że kryptowaluty o ugruntowanej pozycji mają mniejsze wahania kursu. Pamiętajmy jednak, że największa znana kryptowaluta (BitCoin) debiutowała w 2010 roku z ceną 0,063 USD za 1 BTC, aby już rok później osiągnąć prawie 32 USD za 1 BTC. Wydaje się, że to duży wzrost, prawda? Co można więc powiedzieć o rekordowej odnotowanej sumie za 1 BTC? Wynosiła ponad 290.000 złotych, czyli kilkadziesiąt tysięcy USD! Widząc takie wzrosty kursu BitCoina, wiele osób skusiło się o kupno tej kryptowaluty. Wielu inwestorów straciło na tym – dziś kurs 1 BTC to nieco ponad 19.250 dolarów amerykańskich. Przez nieco ponad rok BitCoin stracił trzykrotnie.

Tak duży spadek wartości kryptowaluty może być oczywiście problemem dla wielu inwestorów, w przypadku niektórych kryptowalut możemy natomiast mówić o znacznie gorszej sytuacji – zamknięciu kryptowaluty. Waluty inne, niż BitCoin (np. Ethereum) nazywane są czasem altcoinami – kryptowalutami alternatywnymi. Kolejną grupą są tak zwane stablecoiny. Ich kurs jest zbliżony do kursów tradycyjnych walut.

Inwestycje w kryptowaluty – ile można zainwestować?

Kryptowaluty są ciekawym zagadnieniem i wiele osób chce w nie zainwestować. Jaką sumę można na to przeznaczyć? Nie ma tu żadnych limitów.Możesz kupić każdą walutę zarówno za kilka złotych jak i za kilka milionów złotych. Tylko od strategii inwestycyjnej, a czasem także możliwości finansowych konkretnej osoby zależy, ile można zainwestować w kryptowalutę. Zdecydowanie warto też rozważyć zakup różnych kryptowalut, zamiast skupiać się na jednej z nich. Może nam to pomóc ustrzec się przed wahaniami kursu, czy totalną utratą wartości przez jedną z walut. Najczęściej inwestorzy lokują jednak swoje pieniądze zarówno w kryptowalutach, jak i innych miejscach. Portfel inwestycyjny może się składać z kryptowalut, kruszców, akcji, czy nieruchomości.

Kryptowaluty – czy ich zakup ma sens?

Wiedząc, z jak dużym ryzykiem wiąże się inwestowanie w kryptowaluty, wielu z was zapewne zastanawia się, czy kupno kryptowalut ma sens. Wiele osób stwierdzi, że nie, choćby z braku zrozumienia tego produktu. Nie jest to zresztą proste – kryptowaluty wymykają się nieco ogólnie znanych reguł ekonomicznych. Także samo pozyskiwanie kryptowalut ma niewiele wspólnego z typową produkcją. Wynagrodzenie w formie kryptowaluty otrzymujemy tu za pracę tzw. koparek kryptowalut. To komputery o dużej mocy obliczeniowej, które wykonują serię działań matematycznych. Nie jest więc tak, że kryptowaluty są zupełnie oderwane od wytwarzania jakichkolwiek dóbr.

Ile warto zainwestować w kryptowaluty? Przede wszystkim ten sposób inwestowania nie jest polecany dla osób z niewielką wiedzą w temacie kryptowalut. Jeżeli więc mało o nich wiesz lub pierwszą wiedzę czerpiesz właśnie z niniejszego artykułu, wybierz inne sposoby ulokowania swoich środków. Najbezpieczniejsze są inwestycje na lokatach oszczędnościowych lub kontach oszczędnościowych. Nie mając zbyt dużej wiedzy można też m.in. kupować monety inwestycyjne lub zdać się na doradcę inwestycyjnego. Jeśli natomiast chcesz zainwestować w kryptowaluty, wybierz odpowiednią kwotę. Przy małej kwocie ciężko liczyć na sensowny zysk. Inwestując spore środki w kryptowaluty możesz natomiast sporo stracić. Zapewne ta pierwsza opcja jest jednak lepsza na początek. Lokując mniejsze sumy nauczysz się sporo o kryptowalutach, a także zobaczysz, jak duże są wahania ich kursów. Z taką wiedzą łatwiej będzie Ci podjąć decyzję o zainwestowaniu większej sumy.

Jak kupować kryptowaluty?

Co do zasady, kryptowaluty kupujemy na giełdzie kryptowalut. Nie jest to trudne, wymaga jednak założenia konta i pewnej wiedzy. Możliwości kupienia kryptowalut dają też różne aplikacje. Przykładem może być aplikacja Revolut – wiele osób posiada ją, ponieważ Revolut pozwala sporo zaoszczędzić podczas płatności w obcych walutach – zwykle na wakacjach lub wyjazdach zagranicznych. Możesz po prostu przejść do zakładki z kryptowalutami, wybrać jedną z nich i przelać tam pewną ilość swoich środków. W każdym momencie możesz wypłacić środki. Revolut, podobnie jak giełdy kryptowalut, daje sporo informacji o kryptowalucie – pokazuje jej zmiany kursu. A jak kupić kryptowaluty na giełdzie?

Najpierw musisz założyć tam konto. Wymagane będzie potwierdzenie tożsamości. Wybierz, która kryptowaluta jest dla Ciebie najbardziej interesująca. Ustal odpowiednią sumę i dokonaj płatności. Po opłaceniu takiej transakcji kryptowaluta trafi do Twojego portfela kryptowalut, który jest Ci udostępniony przez giełdę. Są też inne sposoby zakupu kryptowalut:

• skorzystanie z bitomatu (urządzenie przypomina bankomat z BitCoinami)
• kupno od posiadacza kryptowalut (w modelu P2P – użytkownicy kupują kryptowaluty od siebie)
• korzystając z kantora kryptowalut – tu musimy jednak liczyć się z pewnym kosztem przewalutowania

Inwestowanie w kryptowaluty a dodatkowe koszty

Kupując kryptowaluty na giełdzie musimy liczyć się z pewnymi kosztami. Przede wszystkim jest to prowizja od zakupu i sprzedaży kryptowalut. Także przelewając walutę na zewnętrzny portfel musimy liczyć się z dodatkową opłatą. Prowizje i opłaty różnią się w zależności od konkretnej giełdy kryptowalut. Warto więc zwrócić na to uwagę przy wyborze giełdy, na której kupimy swoją pierwszą walutę. Poza tym warto wziąć pod uwagę możliwość kupienia kryptowaluty za walutę, którą posiadasz (zwykle złotówka), dostępność intuicyjnej w obsłudze aplikacji mobilnej, czy dostępne w danej giełdzie kryptowaluty. Niektóre giełdy kryptowalut posiadają solidne zabezpieczenia – chronią portfele użytkowników przed działaniem niepowołanych osób.

Giełdy kryptowalut – którą wybrać?

Istnieje wiele giełd kryptowalut. Niektóre z nich mają dostęp w języku polskim, a nawet liczne funkcje przeznaczone dla nowicjuszy. Giełdy dla początkujących posiadają algorytmy podpowiadające, w którą kryptowalutę warto aktualnie zainwestować swoje środki. Pozwoli to w pewnym stopniu ograniczyć ryzyko. Niektóre giełdy kryptowalut mają też po prostu możliwość przełączenia się pomiędzy wersją podstawową, a taką uzupełnioną o narzędzia dla zaawansowanych inwestorów. Możesz więc na początku korzystać z giełdy w intuicyjny i bezpieczny sposób, aby wraz z nabywaniem doświadczenia przejść na poziom zaawansowany.

Warto wiedzieć, że kupno i sprzedaż kryptowalut przez osoby niepełnoletnie nie są zabronione. Niektóre giełdy wymagają jednak przekroczenia 18 lat.

Inwestowanie w kryptowaluty a dźwignie

Wiele giełd kryptowalut pozwala na inwestowanie z wykorzystaniem dźwigni. Jest to jednak bardzo ryzykowny instrument finansowy. W połączeniu z wysokim ryzykiem inwestycyjnym samych kryptowalut, osiągamy wybuchową mieszankę. Łatwo stracić w ten sposób spore pieniądze, przy dużej dozie szczęścia można jednak także mocno się wzbogacić.

Inwestowanie z dźwignią pozwala więcej zarobić, przy większym ryzyku dużej straty. To mechanizm przeznaczony raczej dla zaawansowanych inwestorów.

Kryptowaluty a Urząd Skarbowy

Jak rozliczyć podatki z kryptowalut? Mimo, że nie są dopuszczone do oficjalnego obrotu, powinniśmy zapłacić podatek 19% od przychodów. Wystarczy w tym celu złożyć formularz PIT-38 – w wersji elektronicznej lub na papierze – w oddziale urzędu.