Według danych BIK w samym tylko we wrześniu 2024 r. Polacy podpisali ponad 323 tys. umów kredytu gotówkowego, co pokazuje, jak popularne są tego typu zobowiazania. Wiele osób zastanawia się jednak, czy można zmniejszyć koszty już zaciągniętego kredytu i jak szybko uwolnić się od tego zobowiązania. Odpowiedzią jest nadpłata kredytu gotówkowego – prosty sposób na znaczące oszczędności i wcześniejsze zakończenie spłaty. Sprawdź, jak nadpłacić kredyt gotówkowy, jakie korzyści to przynosi i w jakich sytuacjach jest szczególnie opłacalne.
- Masz prawo nadpłacać kredyt gotówkowy w każdym momencie bez obowiązku informowania banku – wynika to z ustawy o kredycie konsumenckim
- Większość banków nie pobiera prowizji za nadpłatę kredytu gotówkowego – w przeciwieństwie do kredytów hipotecznych
- Nadpłata zawsze zmniejsza kapitał kredytu, co automatycznie obniża naliczane odsetki
- Masz dwa sposoby rozliczenia nadpłaty: skrócenie okresu kredytowania lub zmniejszenie wysokości rat
- Najkorzystniejsze są nadpłaty dokonywane na początku trwania umowy, gdy kapitał pozostały do spłaty jest najwyższy
- Nadpłatę można robić regularnie małymi kwotami (np. zaokrąglając ratę w górę) lub jednorazowo większą sumą
- Bank musi dostarczyć nowy harmonogram spłaty po każdej nadpłacie – w przeciwnym razie można skorzystać z sankcji kredytu darmowego
Czym jest nadpłata kredytu gotówkowego?
Nadpłata kredytu gotówkowego polega na wpłacaniu na rachunek kredytowy dodatkowej kwoty przekraczającej wysokość Twojej raty. Możesz zdecydować się na ten krok w dowolnym momencie i robić to na różne sposoby.
Nadpłata kredytu gotówkowego może przybierać dwie formy. Po pierwsze, możesz regularnie wpłacać wyższe kwoty niż wynosi Twoja miesięczna rata. Popularnym rozwiązaniem jest zaokrąglanie raty w górę – jeśli płacisz 627 zł miesięcznie, możesz wpłacać 700 zł. Choć różnica wydaje się niewielka, w perspektywie całego kredytu przynosi znaczące oszczędności.
Druga opcja to jednorazowa nadpłata większą kwotą. Może to być premia z pracy, spadek czy inne nieprzewidziane dochody. Taka nadpłata może skutkować skróceniem okresu kredytowania nawet o kilka miesięcy.
Każda nadpłata zmniejsza kapitał kredytu, od którego naliczane są odsetki. Im niższy kapitał pozostały do spłaty, tym mniejsze odsetki płacisz bankowi. To mechanizm, który sprawia, że nadpłata kredytu gotówkowego niemal zawsze jest opłacalna.
Na jakich zasadach prawnych opiera się nadpłata kredytu?
Twoje prawo do nadpłacania kredytu gotówkowego jest chronione przez prawo. Zgodnie z art. 48 ustawy o kredycie konsumenckim konsument ma prawo w każdym czasie do spłaty całości lub części kredytu przed terminem określonym w umowie. Co więcej, kredytodawca nie może uzależnić wcześniejszej spłaty kredytu od jego poinformowania przez konsumenta.
Prawo to dotyczy kredytów konsumenckich, czyli tych udzielonych osobom fizycznym na cele niezwiązane z działalnością gospodarczą w kwocie nie wyższej niż 255 550 zł. Praktycznie wszystkie kredyty gotówkowe mieszczą się w tej kategorii.
Równie ważne jest to, że gdy wcześniej spłacimy pożyczkę, bank musi nam zapewnić zwrot odsetek od nadpłaconej części oraz zwrócić wszystkie koszty, które powinny być proporcjonalnie obniżone do okresu rzeczywistego trwania kredytu. To rozstrzygnięcie Trybunału Sprawiedliwości UE z września 2019 roku.
Jak nadpłacić kredyt gotówkowy w praktyce?
Procedura nadpłaty różni się w zależności od banku, ale generalnie jest prosta i można ją załatwić online. W większości przypadków wystarczy zalogować się do bankowości elektronicznej i wypełnić odpowiedni formularz.
PKO BP
Nadpłata kredytu gotówkowego w PKO BP wymaga złożenia odpowiedniej dyspozycji i można to zrobić w serwisie iPKO lub aplikacji IKO. Kroki są następujące:
- W serwisie iPKO: Moje produkty > Pożyczki i kredyty > wybierz pożyczkę > Dyspozycje i zaświadczenia
- W aplikacji IKO: Moje produkty > Pożyczki i kredyty > wybierz pożyczkę > Zarządzaj
Bank nie pobiera prowizji za nadpłatę kredytu gotówkowego.
Alior Bank
W Alior Banku możesz nadpłacić kredyt gotówkowy na dwa sposoby: poprzez przelanie na rachunek kredytowy dodatkowej kwoty pieniędzy lub poprzez złożenie stosownej dyspozycji. W pierwszym przypadku bank automatycznie rozliczy nadpłatę zgodnie z warunkami umowy.
ING Bank Śląski
W ING Banku Śląskim nadpłata kredytu gotówkowego nie wymaga dopełniania żadnych formalności. Wystarczy wpłacić dodatkową kwotę na rachunek kredytowy.
Bank Millennium
W aplikacji mobilnej Banku Millennium: Menu > Moje finanse > Kredyty > Moje pożyczki > Wcześniejsza spłata. Możesz od razu wybrać, czy nadpłata ma skutkować zmniejszeniem rat czy skróceniem okresu kredytowania.
BNP Paribas
W umowie wskazany jest „Rachunek do przedterminowej spłaty”, który służy do wcześniejszej spłaty kredytu. Znajdziesz go w bankowości GOonline w zakładce Historia oraz aplikacji GOmobile – w opcji Nadpłata kredytu i Całkowita spłata.
Kiedy warto nadpłacać kredyt gotówkowy?
Nadpłata kredytu gotówkowego niemal zawsze jest opłacalna, ale istnieją sytuacje, gdy jest szczególnie korzystna.
Najlepszy moment na nadpłatę
Najwięcej zyskujesz, dokonując nadpłat na początku trwania umowy, gdy kapitał pozostały do spłaty jest najwyższy. Wtedy bowiem naliczane są najwyższe odsetki, więc każda złotówka nadpłaty przynosi największe oszczędności.
Równie istotne jest oprocentowanie Twojego kredytu. Jeśli oprocentowanie kredytu jest wyższe niż potencjalne zyski z innych inwestycji, nadpłata kredytu może być bardziej opłacalna.
Sytuacje szczególnie korzystne
Nadpłata kredytu gotówkowego jest szczególnie wskazana, gdy:
- Otrzymałeś premię, nagrodę lub inne dodatkowe środki
- Twoja sytuacja finansowa uległa poprawie i masz stałe nadwyżki budżetowe
- Chcesz szybko zmniejszyć swoje zadłużenie przed ubieganiem się o kredyt hipoteczny
- Oprocentowanie Twojego kredytu jest wysokie (powyżej 10-12%)
Kiedy warto się wstrzymać
Nie zawsze nadpłata jest najlepszym rozwiązaniem. Zastanów się dwa razy, jeśli:
- Nie masz poduszki finansowej na nieprzewidziane wydatki
- Bank pobiera wysokie opłaty za nadpłatę (choć w przypadku kredytów gotówkowych jest to rzadkość)
- Możesz zainwestować pieniądze z wyższą stopą zwrotu niż oprocentowanie kredytu
- Do końca spłaty zostało niewiele rat – wtedy oszczędności mogą być minimalne
Ile można zaoszczędzić na nadpłacie kredytu?
Oszczędności z nadpłaty kredytu gotówkowego mogą być znaczące. Sprawdź konkretne przykłady.
Przykład 1: Regularna nadpłata
Pani Anna zaciągnęła kredyt na 25 000 zł na 4 lata. Rata wynosi 627,96 zł, ale ona co miesiąc wpłaca 700 zł. Dzięki temu będzie mogła skrócić okres kredytowania aż o 5 miesięcy i zaoszczędzić na odsetkach niemal 650 zł.
Przykład 2: Jednorazowa nadpłata
Pan Marcin ma taki sam kredyt jak pani Anna. Po kilku miesiącach dostał dużą premię i przelał na konto banku dodatkowe 3000 zł. Umożliwia mu to skrócenie okresu kredytowania o 6 miesięcy i zaoszczędzenie ponad 1000 zł na odsetkach.
Alternatywnie pan Marcin może wybrać zmniejszenie raty. Dzięki nadpłacie 3000 zł w kolejnych miesiącach będzie musiał płacić bankowi tylko 543,73 zł zamiast 627,96 zł, co pomoże odciążyć jego budżet.
Przykład 3: Kredyt gotówkowy z kalkulatora
Pani Maria spłaca kredyt gotówkowy. Do spłaty zostało jej 10 000 zł przez okres 12 miesięcy. Rata wynosi 881,95 zł miesięcznie przy oprocentowaniu 10,60%. Odsetki, które musi jeszcze zapłacić wynoszą 583,42 zł. Po nadpłacie 5000 zł skróciła okres kredytowania o 6 miesięcy, a wartość odsetek zmniejszyła się do 198,83 zł.
Skrócenie okresu kredytowania czy zmniejszenie rat?
Po dokonaniu nadpłaty musisz zdecydować, jak bank ma ją rozliczyć. Masz dwie opcje, z których każda ma swoje zalety.
Skrócenie okresu kredytowania
To opcja bardziej opłacalna finansowo. Raty pozostają na tym samym poziomie, ale spłacasz kredyt szybciej. Oznacza to:
- Mniejsze łączne koszty odsetek
- Szybsze uwolnienie się od zobowiązania
- Większe oszczędności w perspektywie całego kredytu
Wybierz tę opcję, jeśli nie masz problemów z płaceniem obecnych rat i zależy Ci na maksymalnych oszczędnościach.
Zmniejszenie wysokości rat
To opcja dająca większą elastyczność budżetową. Okres kredytowania pozostaje ten sam, ale płacisz niższe raty. Korzyści to:
- Odciążenie miesięcznego budżetu
- Większa rezerwa na nieprzewidziane wydatki
- Możliwość łatwiejszego planowania finansów
Wybierz tę opcję, jeśli obecne raty stanowią znaczne obciążenie dla Twojego budżetu lub chcesz mieć większą elastyczność finansową.
ℹ️ Warto wiedzieć
Jeśli nie wybierzesz sposobu rozliczenia nadpłaty, bank domyślnie pozostawi ten sam okres kredytowania, a więc zmniejszy kolejne raty. Jeśli chcesz skrócić okres kredytowania, musisz to wyraźnie zaznaczyć przy składaniu dyspozycji.
Czy nadpłata kredytu gotówkowego wiąże się z dodatkowymi kosztami?
W zdecydowanej większości przypadków nadpłata kredytu gotówkowego jest bezpłatna. W praktyce banki nie naliczają żadnej prowizji z tytułu nadpłaty kredytu gotówkowego.
Jednak warto sprawdzić swoją umowę kredytową, ponieważ prawo przewiduje wyjątki. Bank może naliczyć prowizję za nadpłatę tylko wtedy, gdy jednocześnie spełnione są następujące warunki: w umowie kredytowej znajduje się zapis o takiej prowizji, oprocentowanie kredytu jest stałe, oraz wartość spłacanej kwoty w ciągu kolejnych dwunastu miesięcy przekracza trzykrotność przeciętnego wynagrodzenia podawanego przez GUS.
W praktyce te warunki są rzadko spełnione, więc nadpłata kredytu gotówkowego prawie zawsze jest darmowa.
⚠️ Uwaga!
Nie pomyl nadpłaty ze spłatą kolejnej raty z góry. Spłata raty przypadającej na następny miesiąc wcale nie oznacza, że w ten sposób nadpłacasz kredyt. Podobnie jest z wysłaniem przelewu na konto banku. Aby dokonać nadpłaty kredytu, musisz zwykle wypełnić specjalny formularz w systemie bankowości internetowej (zależy to od banku).
Nadpłata a zwrot kosztów kredytu
Jeden z najważniejszych aspektów nadpłaty kredytu gotówkowego to obowiązek banku do zwrotu części kosztów. Ustawa o kredycie konsumenckim wskazuje jednoznacznie, że gdy dokonasz nadpłaty kredytu, bank powinien proporcjonalnie obniżyć prowizję za kredyt konsumpcyjny i automatycznie zwrócić proporcjonalną część prowizji.
W praktyce oznacza to, że jeśli spłacisz kredyt w połowie planowanego okresu, bank powinien zwrócić Ci około połowy prowizji, którą zapłaciłeś przy zaciąganiu kredytu.
Najpóźniej po paru tygodniach warto upewnić się, że kredytodawca faktycznie tego dokonał. Jeśli nie, należy przesłać wniosek o zwrot części prowizji do banku.
💡 Spróbuj tego
Po każdej nadpłacie poproś bank o nowy harmonogram spłaty i sprawdź, czy został uwzględniony zwrot części prowizji. To Twoje prawo wynikające z ustawy o kredycie konsumenckim.
Nadpłata kredytu a Twoja historia kredytowa
Regularne nadpłacanie kredytu gotówkowego pozytywnie wpływa na Twoją wiarygodność finansową. Ludzie, którym udaje się nadpłacić kredyt, prezentują się jako osoby odpowiedzialne i rzetelnie podchodzące do spłaty zaciągniętego kredytu. Systematyczna spłata rat, a tym bardziej nadpłata lub wcześniejsza spłata kredytu, może korzystnie wpłynąć na przyszłe decyzje banku dotyczące udzielenia kolejnych kredytów.
Korzyści dla Twojej zdolności kredytowej to:
- Niższe zadłużenie poprawia wskaźnik DTI (debt-to-income)
- Pozytywna historia spłat w BIK
- Większa wiarygodność przy ubieganiu się o kredyt hipoteczny
- Możliwość uzyskania lepszych warunków przy kolejnych kredytach
Kiedy nadpłata może nie być opłacalna?
Choć nadpłata kredytu gotówkowego jest zazwyczaj korzystna, istnieją sytuacje, gdy warto się zastanowić.
Nie nadpłacaj kredytu, jeśli:
- Nie masz poduszki bezpieczeństwa na nieprzewidziane wydatki. Jeśli przeznaczysz wszystkie swoje oszczędności na nadpłatę, może zabraknąć Ci pieniędzy w razie nieplanowanych wydatków
- Masz inne, wyżej oprocentowane zobowiązania (np. zadłużenie na karcie kredytowej)
- Możesz zainwestować pieniądze z wyższą stopą zwrotu
- Do końca spłaty kredytu zostało bardzo niewiele rat
Oszczędności mogą okazać się niewielkie, jeśli np. nadpłacisz kredyt dopiero pod koniec trwania umowy kredytowej. Im później dokonasz nadpłaty, tym mniejsze będą korzyści finansowe.
Alternatywy dla nadpłaty kredytu
Zanim zdecydujesz się na nadpłatę, rozważ inne opcje wykorzystania nadwyżek finansowych:
Poduszka bezpieczeństwa – powinna to być kwota 3-krotnie, 6-krotnie lub nawet 12-krotnie wyższa od Twoich przeciętnych miesięcznych wydatków. Jeżeli dysponujesz dodatkowymi pieniędzmi, ale nie masz poduszki bezpieczeństwa, przeznacz nadwyżkę w pierwszej kolejności na zabezpieczenie finansowe.
Inne zobowiązania – kredyt hipoteczny jest niżej oprocentowany niż kredyt gotówkowy. To sprawia, że ewentualne nadpłaty lepiej zacząć od wyżej oprocentowanego kredytu gotówkowego – w ten sposób więcej zaoszczędzisz.
Inwestycje – jeśli możesz zainwestować pieniądze z oczekiwaną stopą zwrotu wyższą niż oprocentowanie kredytu, może to być bardziej opłacalne niż nadpłata.
FAQ
Czy mogę nadpłacać kredyt gotówkowy bez informowania banku?
Tak, zgodnie z ustawą o kredycie konsumenckim kredytodawca nie może uzależnić wcześniejszej spłaty kredytu od poinformowania go przez konsumenta. Jednak w praktyce większość banków wymaga wypełnienia odpowiedniego formularza w bankowości elektronicznej.
Ile kosztuje nadpłata kredytu gotówkowego?
W praktyce banki nie naliczają żadnej prowizji z tytułu nadpłaty kredytu gotówkowego. Opłaty mogą wystąpić tylko w wyjątkowych przypadkach przy spełnieniu bardzo szczegółowych warunków określonych w ustawie.
Czy bank może odmówić przyjęcia nadpłaty?
Nie, bank nie może odmówić przyjęcia nadpłaty kredytu konsumenckiego. To Twoje prawo zagwarantowane przez ustawę o kredycie konsumenckim.
Co się stanie, jeśli bank nie dostarczy mi nowego harmonogramu po nadpłacie?
Każdorazowa nadpłata kredytu gotówkowego wymusza przedstawienie nowego harmonogramu spłaty. Jeśli bank tego nie zrobi, naraża się na ryzyko utraty dochodu z tytułu tzw. sankcji kredytu darmowego.
Która opcja jest bardziej opłacalna – skrócenie okresu czy zmniejszenie rat?
Skrócenie okresu kredytowania jest bardziej opłacalne finansowo, ponieważ oznacza niższe łączne koszty odsetek. Zmniejszenie rat daje większą elastyczność budżetową, ale mniejsze oszczędności.
Czy mogę nadpłacać kredyt gotówkowy regularnie małymi kwotami?
Tak, popularnym sposobem jest zaokrąglanie w górę wymaganej raty. Takie regularne nadpłacanie kredytu może przynieść olbrzymie korzyści, mimo pozornie niewielkich kwot wpłacanych „nadprogramowo”.
Kiedy najlepiej nadpłacać kredyt gotówkowy?
Najkorzystniejsze są nadpłaty dokonywane na początku trwania umowy, gdy kapitał pozostały do spłaty jest najwyższy. Wtedy każda złotówka nadpłaty przynosi największe oszczędności na odsetkach.