Czy komornik może wejść do mieszkania?

Działania komornicze oznaczają wiele stresujących sytuacji dla dłużnika. Zajęcie rachunku bankowego to dopiero początek – wachlarz działań komorniczych przewiduje także zajęcie ruchomości i nieruchomości dłużnika. Czasami dochodzi do sytuacji, w której – wbrew naszej zgodzie – komornik chce wejść do mieszkania i dokonać egzekucji. Czy takie działanie jest legalne? Czy komornik może siłowo wejść do naszego mieszkania?

Dlaczego komornik chce wejść do mieszkania?

Rozpoczęcie egzekucji komorniczej jest jednoznaczne z możliwością pobierania od dłużnika należności. W zależności od sytuacji mogą to być rzeczy materialne i niematerialne, które można spieniężyć. Poza np. częścią wypłaty czy oszczędnościami znajdującymi się na koncie bankowym, komornik ma prawo przejąć przedmioty będące własnością dłużnika. Zazwyczaj największą składową majątku zadłużonego jest jego nieruchomość. Może to być dom, mieszkanie czy apartament, nawet jeśli jest ona w stanie surowym lub do kapitalnego remontu.

Przejęcie takiej własności bardzo często jest równoznaczne ze spłaceniem całego długu lub jego dużej części. Najczęściej jednak egzekutorzy decydują się na zajęcie wartościowych przedmiotów znajdujących się w budynku, jak sprzęt RTV, biżuteria czy obrazy. W związku z tym osoby, przeciw którym rozpoczęto postępowanie komornicze powinny jak najszybciej zapoznać się z prawnymi aspektami dotyczącymi przeszukania posesji przez komornika. Dotyczą one ogólnej możliwości przeszukania posiadłości, a także opcji rewizji bez obecności właściciela i bez jego zgody.

Skąd komornik wie, gdzie mieszkam?

Po zmianie przepisów, co nastąpiło kilka lat temu, komornik zobowiązany jest aktualnie do sprawdzania i potwierdzania adresu zamieszkania zadłużonego. O takie informacje może ubiegać się na kilka sposobów. Najczęściej wybieraną ścieżką formalną jest wysłanie zapytania do banku, którego obowiązkiem jest podzielenie się danymi z ich wewnętrznej bazy. Najczęściej jest to instytucja, w której posiadamy rachunek osobisty lub zobowiązanie, np. kredyt gotówkowy.

Kolejną instytucją uprawnioną do udzielania takich informacji na prośbę egzekutora jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych lub odpowiednie dla dłużnika urzędy skarbowe. Jeśli uzyskanie oficjalnego adresu zamieszkania czy zameldowania niewiele daje komornik ma prawo zwrócić się z zapytaniem o aktualne miejsce pobytu dłużnika do sąsiadów. Egzekutor posiada więc wiele sposobów, by potwierdzić adres zadłużonego, a następnie wejść celem zajęcia zgromadzonego dobytku.

Wejście do mieszkania przez komornika

Praca komornika, tak jak każdego innego urzędnika państwowego w Polsce regulowana jest prawnie. Na jego podstawie wiadomo, że egzekutor ma prawo wejść do mieszkania dłużnika wyłącznie w dni robocze w godzinach od 7:00 rano do 21:00 wieczorem. W szczególnych przypadkach istnieją wyjątki, podczas których może dojść do naruszenia tych zasad, ale wymagana jest wówczas specjalna zgoda prezesa odpowiedniego sądu rejonowego. Warto jednak zaznaczyć, że rozpoczęte już przeszukanie posesji może trwać dłużej i odbywać się po godzinie 21:00.

Warunkiem poprawnie wykonanego „wejścia do mieszkania” przez egzekutora jest również dokładne protokołowanie wykonywanych czynności, a nawet nagrywanie lub filmowanie ich. Jeśli nie istnieje żaden konflikt interesów, a sytuacja nie jest problematyczna, podczas przeszukania mieszkania ma prawo obecny być sam zadłużony. W niektórych przypadkach pozwala się także na udział wierzyciela lub jego przedstawiciela. Ponadto obie strony mają prawo do wezwania świadków przeszukania, którzy razem z nimi będą pilnować tej czynności.

Wejście komornika do mieszkania za zgodą właściciela

Wejście do mieszkania przez komornika za zgodą właściciela zazwyczaj przebiega sprawnie. Jeśli dłużnik nie stawia oporów i jest chętny do współpracy wówczas egzekutor może okazać się bardziej wyrozumiały i pozwala negocjować lepsze warunki spłaty długów. Jednakże wejście komornika nawet za zgodą wymaga przestrzegania wszelkich niezbędnych przepisów. W takim przypadku również konieczne jest protokołowanie i dokumentowanie każdej wykonywanej czynności czy przedmiotów znajdujących się w lokalu. Dłużnik ma także prawo skorzystać z wezwania dodatkowego świadka uczestniczącego w przeszukaniu. Jednakże, aby takie przeszukanie w ogóle mogło się odbyć konieczne jest przedstawienie przez komornika dokumentu, który potwierdza, że spłacenie wierzytelności nie jest możliwe w żaden inny sposób poza zajęciem mieszkania lub rzeczy się w nim znajdujących.

Wejście komornika do mieszkania bez zgody właściciela

W świetle prawa obowiązującego w Polsce, komornik ma prawo wejść do mieszkania osoby zadłużonej podczas jej obecności. W dni robocze w godzinach 7-21 egzekutor ma prawo rozpocząć przeszukanie lokalu. Jeśli natrafi na zamknięte zamki, uprawniony jest do skorzystania z usług ślusarskich i otworzenia w ten sposób drzwi. Należy pamiętać, że komornik ma prawo do przeszukania mieszkania, które nie jest własnością dłużnika. Może on pojawić się w wynajmowanym przez niego lokalu lub mieszkaniu należącym do innej osoby, u której zadłużony jedynie mieszka. Egzekutor podczas wykonywania swoich obowiązków upoważniony jest do sprawdzenia zawartości piwnic, garaży, poddaszy i wszelkich innych schowków. Jeśli podczas przeszukania w mieszkaniu pojawi się zadłużony, komornik ma prawo przeszukać taką osobę.

Kiedy komornik nie może wejść do mieszkania?

Podstawowym dokumentem uprawniającym komornika do przeszukania mieszkania jest ten, który stwierdza, iż dług nie może zostać pozyskany w żaden inny sposób. Jest to podstawa, bez której egzekutor nie ma prawa pojawić się naszym lokalu. Nadużywaniem władzy przez urzędnika może być także pojawienie się w mieszkaniu poza godzinami od 7 do 21 i w dni niebędące dniami roboczymi. Taka wizyta nie może mieć miejsca, o ile nie jest poparta stosownym dokumentem wydanym przez prezesa przynależącego sądu rejonowego. Ponadto, komornik nie może stawić się na przeszukanie mieszkania bez sprzętu umożliwiającego dokładne udokumentowanie czynności (protokół, kamera lub dyktafon). W każdym innym przypadku osoba zadłużona zobowiązana jest do poddania się tej czynności komorniczej. Utrudnianie czynności komorniczych zagrożone jest sankcjami z tytułu kodeksu postępowania cywilnego.

Jak wygląda przeszukanie mieszkania przez komornika?

Przeszukanie mieszkania przez komornika musi odbywać się na wymienionych wyżej warunkach. Przed rozpoczęciem czynności komorniczej, należy najpierw zawiadomić dłużnika o takiej możliwości. Gdy już komornik pojawia się we wskazanym mieszkaniu, rozpoczyna on przeszukanie każdego pomieszczenia. Ma prawo sukcesywnie przeczesać każdy jego kąt, zachowując przy tym należytą godność dłużnikowi. Każdy znaleziony i uznany przez egzekutora wartościowy przedmiot zostaje spisany w protokole.

Tak opisane i wyselekcjonowane przedmioty są zabierane na przechowanie przez komornika lub osobę trzecią uznaną za godną zaufania. Zabezpieczający ma obowiązek udostępniać przechowywane mienie na każde wezwanie policji, prokuratora lub sądu. Po zakończonym przeszukaniu, komornik ma obowiązek wystawić dokument zawierający pełną listę zatrzymanych przedmiotów. W momencie, gdy staną się one zbędne dla postępowania sądowego lub dłużnik ureguluje należności zwracane są właścicielowi.

Zaskarżenie przeszukania mieszkania przez komornika

Niestety, mimo jasnych i klarownych przepisów prawa, czasem podczas przeszukań posesji przez komorników dochodzi do nadużyć. Takie nieprawidłowości mogą być związane z brakiem stosownych pozwoleń, dokumentacji, czy nieprzestrzegania praw dłużników. W takim przypadku należy niezwłocznie zwrócić się do sądu za pośrednictwem pisma i załączyć (o ile istnieją) stosowne dowody. Sama obecność komornika jest niezwykle stresująca i męcząca, a walczenie z nim może być naprawdę wyczerpujące. Każdorazowo w takich przypadkach najlepiej jest zwrócić się o pomoc do specjalistów. Pomoc ta powinna zostać zapewniona zarówno w kwestii obecności podczas przeszukania, jak i podczas kolejnych kroków prawnych. Prawnicy podpowiedzą nam jak i gdzie złożyć skargę i przeprowadzą przez cały proces.