Kredyt a pożyczka – jaka jest różnica między kredytem a pożyczką?

Kredyt a pożyczka – to nie to samo!

Często mówiąc o różnego rodzaju produktach finansowych używamy zamiennie określeń „kredyt” i „pożyczka”. Niestety, myślenie o tych dwóch pojęciach jako synonimach jest błędne i może wiązać się ze znaczącymi konsekwencjami. Mimo, iż dzielą one wiele cech wspólnych, wyraźnie się różnią. To prawda, że zarówno pożyczka, jak i kredyt oferują udostępnienie pieniędzy, które należy później zwrócić, najczęściej z nadwyżką. Jednakże najważniejszą dyferencją jest to, że pożyczkę uzyskamy w nawet w firmie pozabankowej, natomiast do udzielania kredytów uprawnione są tylko banki. Czym jeszcze różnią się między sobą te dwa produkty i jak wybrać odpowiedni dla siebie? Postanowiliśmy wyszczególnić siedem podstawowych elementów, dzięki którym bez problemu odróżnisz kredyt od pożyczki.

Różnice pomiędzy kredytem a pożyczką. Czym kredyt różni się od pożyczki?

Poniżej prezentujemy różnice pomiędzy kredytem a pożyczką z ich opisami

Odmienne przepisy prawne

Zarówno pożyczka, jak i kredyt posiadają swoje dokładne definicje w polskim prawie. Na tej podstawie wyróżnić można stałe cechy, jakie powinny posiadać oba produkty. Tym samym dzięki legislacji najłatwiej będzie przybliżyć nam czy się od siebie odróżniają. Kredyt jest bowiem regulowany prawem bankowym, o czym stanowi artykuł 69 danego aktu prawnego. W ustawie wyraźnie wskazane jest, że bank będący kredytodawcą zobowiązuje się do udzielenia kredytobiorcy środków pieniężnych na określony czas i cel. Wówczas kredytobiorca zobowiązany jest do wydawania użyczonych środków zgodnie z umową, a także oddanie ich w ustalonym wcześniej terminie, włącznie z odsetkami. Dodatkowo prawo stanowi, że konieczności ustalenia odsetek przy każdym kredycie. W praktyce oznacza to, że RRSO musi być większe od 0%. Kolejnym warunkiem prawidłowego kredytu jest spisanie go – wszystkie aspekty i warunki muszą znaleźć się w papierowej umowie.

W przypadku pożyczek istnieje większa dowolność. W prawie uregulowane są one w kodeksie cywilnym, w artykułach od 720 do 724. Dowiemy się stamtąd, że przedmiotem pożyczki nie muszą być pieniądze – mogą to być także inne przedmioty materialne o określonej wartości, np. samochód lub biżuteria. Pożyczki może udzielić każdy – począwszy od banków i innych instytucji finansowych, po osobę prywatną. W odróżnieniu od kredytu pożyczka może być nieodpłatna, a jej umowa nie musi posiadać formy fizycznej, o ile nie przekracza 1000 zł. Ze względu na swój cywilnoprawny charakter objęta jest tymże podatkiem w wysokości 0,5% od wartości pożyczki. Kolejną legislacyjną różnicą jest to, że osoby lub firmy udzielające pożyczki łatwiej mogą zrezygnować z umowy, niż w przypadku banków.

Miejsce udzielania kredytu i pożyczki

Jak już zdążyliśmy wspomnieć, prawo do udzielania kredytów posiadają jedynie banki. Dodatkowo, każda umowa kredytowa musi znaleźć swoje odzwierciedlenie w dokumentacji fizycznej. Nie oznacza to jednak, że Klient zobowiązany jest do wizyty w banku. To prawda, że najłatwiej jest dopełnić wszelkich formalności podczas osobistego stawiennictwa w oddziale, jednakże nie zawsze jest to koniecznie. Większość banków pozwala na udzielanie kredytów za pośrednictwem bankowości internetowej. Należy jednak pamiętać, że nie jest to obowiązkowa usługa i nie musi dotyczyć wszystkich produktów. Aby móc ubiegać się o kredyt internetowo trzeba spełnić szereg wymagań związanych ze zdolnością kredytową. Ważne są także inne techniczne aspekty pozwalające potwierdzić naszą tożsamość w sieci, jak podpis kwalifikowany czy profil zaufany.

W przypadku udzielenia pożyczki sytuacja wygląda bardzo podobnie, choć nie identycznie. Niektóre z firm pozabankowych posiadają swoje oddziały, w których może zostać uzupełniona dokumentacja. Większość z nich funkcjonuje jednak za pomocą stron internetowych i to tam szybko i sprawnie możemy wypełnić odpowiedni wniosek na podstawie kilku danych. Jeśli decydujemy się na pożyczkę od osoby prywatnej, np. brata, rodzica, czy cioci, wówczas miejsce zawarcia umowy jest nieistotne. Umowy słownej lub pisemnej możemy dopełnić w prywatnym mieszkaniu, a nawet restauracji czy kawiarni. Najważniejszym aspektem jest jednak to, że banki posiadają monopol na udzielanie kredytów. Pożyczki natomiast mogą być udzielone przez każdą osobę fizyczną lub prawną – firmę pożyczkową, członków rodziny, sąsiadów czy kolegów.

Opłaty związane z kredytem i pożyczką

Zawsze i bez wyjątków zobowiązani jesteśmy do zawarcia umowy kredytowej odpłatnej. W praktyce oznacza to, że każdorazowo, jako klienci musimy zapłacić bankowi za udzielenie nam kredytu. W kosztach związanych z udzielaniem kredytu wchodzą więc odsetki kredytowe i opłaty związane ze spłatą kredytu. Przy kredycie samochodowym i hipotecznym dodatkowym obciążeniem są procedury związane z ustanowieniem jego zabezpieczeń spłaty. Wysokość opłat ustalana jest indywidualnie przez banki i w zależności od produktu, na jaki się zdecydujemy. Dlatego też przed podjęciem się zobowiązania kredytowego warto jest sprawdzić oferty różnych instytucji.

W przeciwieństwie do kredytu pożyczka nie musi wiązać się z żadnymi dodatkowymi kosztami. Naturalnie zależy to także od jej charakteru i od instytucji jaka nam ją udziela. Niektóre firmy pozabankowe mogą oczekiwać dodatkowych opłat, a nawet ustalać kary finansowe związane ze zwłoką w spłacie. Najczęściej koszty te dotyczą tzw. opłat okołopożyczkowych, czyli za sporządzenie umowy lub rozpatrzenie wniosku. Jednakże przyjmuje się, że pożyczkobiorca powinien oddać pożyczający tylko kwotę, na jaką się zadłużył. Dlatego też przy pożyczkach strony mogą zdecydować się na darmową usługę. Stąd nie powinny nikogo dziwić promocje typu „Pierwsza pożyczka do 2000 złotych za darmo, RRSO 0%”.

Długość okresu kredytowego i pożyczkowego

Ze względu na swój charakter, pożyczki najczęściej udzielane są na niższe, trzy- lub czterocyfrowe kwoty. W związku z czym pożyczający w większości przypadków decydują się udzielać ich na krótki okres. Najczęściej pożyczkobiorca ma na spłacenie od kilku tygodni do kilkunastu miesięcy. Czas spłaty zależy jedynie od tego, jak umówią się strony lub też jakie warunki przedstawi nam firma pozabankowa. Niektórzy zwykli nazywać takie pożyczki „chwilówkami” właśnie ze względu na krótki, najczęściej trzydziestodniowy okres spłaty długu.

Sytuacja nieco się komplikuje w przypadku, gdy ubiegamy się o kredyt. Wówczas banki najczęściej tworzą nam kilka opcji i warunków dotyczących spłaty i pozwalają nam wybrać najdogodniejszą możliwość. Ze względu na swoje dokładniejsze regulacje prawne kredyty najczęściej udzielane są na większe kwoty, których uregulowanie łatwiej i korzystniej jest rozłożyć w czasie. Dlatego też kredyt, np. w przypadku kredytu hipotecznego może być udzielany nawet do 40 lat. Inne kredyty, jak np. samochodowy mają ściśle powiązany okres kredytowy z przedmiotem, który chcemy sfinansować. Przykładowo, bank może zastosować zasadę inwestycji 8-letniej, co oznacza, że samochód nowy możemy skredytować nawet przez 8 lat, a pięcioletnie auto już tylko przez 3 lata.

Czas i proces analizy wniosku

Przy kredycie banki zawsze dokładnie sprawdzają Klienta pod kątem terminowości spłaty zobowiązań i wiarygodności. Można odnieść wrażenie, że niektóre banki wręcz na siłę szukają pretekstów, by wskazać w nas potencjalne elementy zagrożenie. Dzięki temu mogą ustanowić dodatkowe elementy zabezpieczające, a co się z tym wiąże – wyższe opłaty za kredyt. Nie tylko analizują jego zdolność kredytową, ale także sprawdzają informacje z Biura Informacji Kredytowej i Krajowego Rejestru Długów. Każdorazowo oferta jest dostosowana do możliwości kredytobiorcy, w związku z czym formalności mogą chwilę potrwać. W zależności od rodzaju kredytu, o jaki się ubiegamy, czekanie na rozpatrzenie wniosku może potrwać od kilku dni do nawet dwóch miesięcy.

Proces ubiegania się o pożyczkę często jest szybszy i mniej złożony. Firmy pozabankowe nie zawsze sprawdzają te same informacje, które muszą przetworzyć banki, w związku z czym oszczędzają na czasie. Tym samym łatwiej jest uzyskać pożyczkę niż kredyt, co sprawia, że niektóre firmy pożyczkowe reklamują swoje usługi jako „pożyczki od ręki”. Istotne jest także to, że proces przebiega szybko nawet jeśli jest się uwzględnionym w bazach BIK lub KRD. Obecnie możliwe jest złożenie wniosku o pożyczkę i rozparcie go w przeciągu 15 min – są to tak zwane chwilówki.

Wpływ zadłużenia na ostateczną decyzję

Jak wynika z wcześniejszego akapitu, proces uzyskiwania pożyczki jest znacznie łatwiejszy i sprawniejszy niż kredyt. Pracownik banku ma obowiązek dokładnie sprawdzić Klienta i prześledzić jego historię kredytową. Przez to bardzo często osoby, które posiadały w przeszłości długi lub posiadają je obecnie są skreślane z listy potencjalnych kredytobiorców. Często już same systemy analityczne, czyli w pełni zautomatyzowane algorytmy dokonują „odsiewu”, oznaczając potencjalnie niewiarygodnych klientów.

Dla takich osób alternatywami są właśnie pożyczki online udzielane w sektorze pozabankowym. Firmy pozabankowe udzielają ich bardzo chętnie i często nie zwracają uwagi na bazy BIK czy KRD. Najczęściej jednak instytucje te robią to w przypadku, gdy Klient chce pożyczyć nieznaczną sumę. Przy wyższych kwotach i jednoczesnym zadłużeniu także istnieje możliwość skorzystania z pożyczki. Niestety, wówczas musimy liczyć się z niezwykle wysokimi opłatami, często sięgającymi nawet równowartość pożyczanej kwoty. Co więcej, nawet jednodniowe opóźnienie uruchamia machinę windykacyjną, która będzie bardzo uciążliwie domagać się spłaty zobowiązania.

Sposób spłaty kredytu i pożyczki

Podstawową jednostką rozliczeniową w przypadku kredytów jest rata, tak więc należności spłaca się ratalnie. Najczęściej są to stałe kwoty, które trzeba dostarczać regularnie, w terminach ściśle określonych w umowie. Raty z reguły są stałe, rozliczane w comiesięcznych interwałach. W niektórych przypadkach możliwe jest wcześniejsze spłacenie kredytu – wówczas należy uprzedzić o tym bank i jednorazowo spłacić resztę długu. Powszechna jest także praktyka nadpłacania kredytu – jeśli kredytobiorca dysponuje wolnymi rezerwami finansowymi, może zwrócić nieco więcej środków razem z ratą. Wówczas skracany jest okres kredytowania lub obniżana jest comiesięczna rata.

Gdy mamy do czynienia z pożyczką, jak większość jej warunków sposób spłaty również zależny jest od ustaleń stron. Istnieje możliwość oddawania długów regularnie w postaci rat, jednakże zwrotu można dokonać także poprzez jednorazową spłatę. Można również zdecydować się na umowę, w której zapiszemy, że docelowo wpłaty będą odbywały się w formie transz, ale o ile zaistnieje taka możliwość, pożyczkobiorca może spłacić cały dług przy pomocy jednej wpłaty. Przy pożyczce nie istnieje takie pojęcie, jak „wakacje kredytowe”, czyli możliwość odroczenia spłaty raty kapitałowej. To niestety minus dla tych osób, które wiedzą, że przez pierwsze 2 lub 3 miesiące nie będą w stanie spłacić zobowiązania.

Czym jeszcze różni się kredyt od pożyczki?

Powyżej wymienione różnice z pewnością stanowią podstawę wiedzy na temat kredytów i pożyczek. W zupełności wystarczą one osobom, które nie są zawodowo związane z sektorem bankowym i chcą jedynie przyswoić podstawowe wiadomości. Poza wspomnianymi już różnicami istnieje także wiele innych, o których warto wiedzieć. Oto dodatkowa lista porównań:

• Banki wymagają takich dokumentów jak np. umowa o pracę, dokument potwierdzający przyznanie emerytury czy renty, natomiast przy pożyczkach możemy być zwolnieni z obowiązku przedstawienia tych dokumentów;
• Kredyt związany jest z wypłacaniem pieniędzy, a w przypadku pożyczki może ona być udzielona także w formie wartościowego przedmiotu, na przykład samochodu, sprzętu elektronicznego czy nawet akcesoriów hobbystycznych;
• Kredyty bezwzględnie podlegają nadzorowi KNF, tymczasem obowiązek ten nie dotyczy pożyczek, które są jedynie przedmiotem umowy cywilnoprawnej i ustawy antylichwiarskiej;
• Każdy kredyt musi być zapisany w naszej historii kredytowej BIK, zaś przy pożyczkach nie istnieje taki obowiązek.

Te informacje stanowią treściwe podsumowanie zagadnienia związanego z rozróżnieniem kredytu od pożyczki. Dzięki temu będziemy w pełni świadomi rozdzielnego używania pojęć „kredyt” i „pożyczka”. Unikniemy tym sposobem nieporozumień i nie damy się nabrać potencjalnym oszustom.